پنج‌تن

کاشی معرق با نام پنج تن آل عبا(ع) در مصلای امام خمینی- تهران

پَنجْ تَن عنوانی برای حضرت محمّد، حضرت علی، حضرت فاطمه، امام حسن و امام حسین علیهم‌السّلام که فضایل و مقامات مشترک و مشابه ایشان سبب امتیاز آنان در میان معصومین چهارده‌گانه نزد شیعه امامیه شده است. اینان به آل عبا، اصحاب کساء یا آل کسا، خمسه آل عبا و خمسه طیبه نیز مشهورند.

فضائل پنج تن در قرآن

شهرت پنج تن، در آیات و روایات برگرفته از شأن نزول آیه تطهیر است. این آیه هنگام گردآمدن پیامبر(ص) و اهل بیت وی در زیر عبایی نازل شد. مفسّران شیعه و بسیاری از عامّه، اهل بیت پیامبر (ص) را در آن زمان منحصر به حضرت فاطمه(س) و شوهر و فرزندانش دانسته‌اند که در این آیه بدان اشاره شده و آنان را به دور از هرگونه پلیدی معرفی کرده است. عناوین آل عبا و آل کسا نیز ناظر به این امر است.

از آیات دیگری نیز فضیلت پنج تن استنباط شده است از جمله:

آیه مباهله که در آن از علی (ع) به نفس پیامبر (ص)، از حضرت فاطمه(س) به زن برگزیده خاندان پیامبر (ص) و از حسنین علیهماالسّلام به فرزندان پیامبر (ص) تعبیر شده است.

آیه اطعام، که به دنبال روزه گرفتن سه روزه علی، فاطمه و حسنین علیهم السّلام و بخشیدن افطار خود در هر سه شب به مسکین و یتیم و اسیر نازل شد و اخلاص و ایثار ایشان ستایش شد.
آیه مودت که در آن مطابق تفاسیر شیعه و اهل سنت مصداق ذوی القربای (خویشاوندان) پیامبر (ص)، علی (ع) و فاطمه (س) و حسنین علیهماالسّلام بوده و مودّت ایشان اجر رسالت پیامبر (ع) قرار داده شده است.

آیات ۱۹ تا ۲۲ سوره الرحمن، که در آنها از علی و فاطمه علیهماالسّلام به دو دریا تعبیر شده است که پیامبر به مثابه برزخی میان ایشان بوده و حسنین علیهماالسّلام چون لؤلؤ و مرجانی هستند که از ملاقات این دو دریا پدید می‌آیند.

آیه ۳۷ سوره بقره، فتلقّی آدم من ربّه کلمات، که مطابق بعضی روایات عامّه و خاصه در تفسیر این آیه، توسل حضرت آدم(ع) به انوار خمسه طیبه و خواندن خداوند به اسماء ایشان (کلمات) سبب آمرزش و قبولی توبه وی گردید. در بعضی از این روایات به اشتقاق نامهای پنج تن (محمّد، علی، فاطمه، حسن و حسین) از اسامی خداوند (محمود و حمید، علی و عالی و اعلی، فاطر و فاطم، محسن و ذوالاحسان و ذوالاسماء الحسنی) با اختلاف تصریح شده است.

در تفسیر و تأویل این آیه و آیه و اذ ابتلی ابراهیم ربّه بکلماتٍ فاتمهّن علاوه بر تأویل کلمات به پنج تن و تأویل فَأتَمَّهُنَّ به ۹امام از نسل امام حسین علیهم السّلام، مناقب و فضایل عدیده‌ای در شأن آل عبا نقل شده است.

همچنین در آیه اَسْتَکْبَرْتَ اَم کَنتَ مِن العالین عالین به خمسه طیبه تأویل شده است.

آیات دیگری نیز مطابق بعضی روایات عامّه و خاصه به مقام پنج تن اشاره دارد که از آن جمله است: آیه ۶۹ سوره نساء، آیه ۲۴ سوره ابراهیم، آیه ۴۳ سوره نحل، آیه ۱۳۲ سوره طه، آیه ۷۴ سوره فرقان، آیه ۲۷ سوره ذاریات، آیه ۲۱ سوره طور و آیه ۹ سوره حشر.

فضائل پنج تن در احادیث

مهر نماز با نام خدا و پنج تن

گذشته از آیات قرآن، در جوامع روایی عامّه و خاصّه، ابوابی در اختصاصات و مناقب پنج تن آمده است.

در بعضی از روایات نیز جبرئیل ششمین نفر پس از پنج تن (جَبْریلُ سادِسُنا) خوانده شده است.

احترام و افتخار به پنج تن در کلمات و احتجاجات و خطبه‌های اهل بیت علیهم السلام نیز به چشم می‌خورد. در بسیاری از مناشدات و معرفی‌های افتخارگونه که از ائمه ایراد کرده‌اند تصریح به نام‌های خمسه طیبه به منزله شاخص در اصالت و حسب و نسب اهل بیت وجود دارد

دوستی پنج تن

در روایتی از پیامبر(ص) درباره خویشاوندانی که براساس آیه مودت، دوستی آنها واجب شده است، سؤال شد. پیامبر(ص) فرمود: مراد از آنها، علی(ع) و فاطمه(س) و فرزندان آن دو هستند».

فخرالدین رازی با استناد به آیه مودت، صلوات تشهد و سیره پیامبر(ص)، محبت و دوستی علی(ع) و فاطمه(س) و فرزندان آنها را واجب دانسته است. از نظر او شکی نیست که پیامبر(ص) علی، فاطمه، حسن و حسین(علیهم السلام) را دوست می‌داشت. پیروی از پیامبر(ص) براساس آیاتی همچون آیه ۱۵۸ سوره اعراف، آیه ۳۱ سوره آل عمران و آیه ۲۱ سوره احزاب واجب است. بر این اساس، دوستی آنها بر همه امت واجب است.

برتری پنج تن بر سایر امامان

برتری و فضیلت پنج تن در میان ائمه چهارده گانه به مدد قراین ثابت می‌شود. این قراین همان مناقب مشترک و اختصاصی خمسه طیبه است. نیز شهادت امام حسین علیه‌السلام (۶۱ق) که خاتم پنج تن بوده و در ادعیه و زیارات به «خامس اهل العباء» و «خامس اصحاب الکساء» موسوم است به منزله وفات همه پنج تن و ازین رو اعظم مصایب تلقّی شده است این القاب برای علی علیه‌السلام نیز احتراماً به کار رفته است.

در میان پنج تن نیز ترتیب فضیلت و برتری به دلالت بعضی اخبار تا حدودی روشن است. آنچه مسلّم است پیامبر(ص) بر سایر پنج تن و امیرالمؤمنین بر فاطمه(س) و حسنین(ع) برتری دارند و در افضلیت فاطمه بر حسنین یا بالعکس اختلاف است.

پانویس

↑ سوره احزاب، آیه ۳۳.
↑ العروسي الحويزي، الشيخ عبد علي، تفسير نور الثقلين، ج۴، ص۲۷۲.
↑ سوره آل عمران، آیه ۶۱.
↑ سوره انسان، آیات ۵-۹.
↑ العلامة المجلسي، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۲۴۹.
↑ سوره شوری، آیه ۲۳.
↑ به عنوان نمونه نگاه کنید به: فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵.
↑ شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۷۴-۲۷۹، ج۹، ص۱۰۷-۱۰۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۹۷-۹۹، ج۳۷، ص۶۴، ۷۳، ۹۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ذیل آیه.
↑ شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۷۶-۸۰، ج۵، ص۱۱، ج۹، ص۱۰۲-۱۰۵؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۳۲۳-۳۲۸، ۳۳۳؛ حسینی فیروزآبادی، فضائل الخمسة، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۲۰۵؛ امینی، الغدیر، ۱۳۸۷ق، ج۷، ص۳۰۰-۳۰۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ذیل آیه؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۶۵-۱۳۷۵ش، ذیل آیه.
↑ شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۴؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۹، ۱۴-۱۵، ج۲۵، ص۶، ج۲۶، ص۳۲۷-۳۲۸، ج۳۷، ص۴۷، ۶۲-۶۳؛ امینی، الغدیر، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۰۰-۳۰۱
↑ سوره بقره، آیه ۱۲۴.
↑ برای نمونه رجوع کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ذیل آیه مذکور؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۷۹، ج۵، ص۲۶۲-۲۶۵، ج۷، ص۱۸۰-۱۸۳، ج۱۸، ص۳۴۴-۳۴۷؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۵، ص۲۳، ۶، ۱۶-۱۷، ج۲۶، ص۲۷۳، ۳۱۱-۳۱۲، ۳۲۳-۳۲۷، ۳۴۳؛ حسینی فیروزآبادی، فضائل الخمسة، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۲۰۷؛ امینی، الغدیر، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۰۰-۳۰۱؛ قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۹۰.
↑ سوره ص، آیه ۷۵.
↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۵، ص۲، ج۲۶، ص۳۴۶-۳۴۷.
↑ نگاه کنید به: شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۴۸۲-۴۸۳، ۵۴۲، ۵۶۰، ج ۱۴، ص۳۷۵، ۳۸۹-۳۹۱، ۵۴۲، ۵۵۰، ۵۹۱-۵۹۳، ۶۳۷، ۶۸۲؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۵، ص۱۶، ۳۰، ۲۲۰، ۲۴۱، ج۳۷، ص۸۳.
↑ نگاه کنید به: حسینی فیروزآبادی، فضائل الخمسة، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۲۶۴-۳۱۱؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۳۴، ۱۱-۲۲، ۴۵-۴۶، ج۱۸، ص۳۸۴ به بعد؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۷، ص۳۵-۱۰۷. نیز برای فضیلت پنج تن، محبت به ایشان و تعابیری که درباره مقام دنیوی و اخروی ایشان به کار رفته است نگاه کنید به: مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۷، ص۳۶-۳۷، ۴۷، ۶۴-۶۵، ۷۵، ۷۸، ۸۴-۸۵؛ حسینی فیروزآبادی، فضائل الخمسة، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۳۰۰، ج۲، ص۷۸، ج۳، ص۱۳۳، ۱۳۹-۱۴۱؛ امینی، الغدیر، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۰۰-۳۰۱؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۰، ۵۳، ۹۰، ج۱۸، ص۳۴۸-۳۵۵؛ زمخشری، الکشاف،‌ ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۱۹و۲۲۰؛ قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۸، ۲۹۷.
↑ قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۲۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۲، ص۶۳، ج۴۳، ص۴۹.
↑ نگاه کنید به: شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۸-۲۹، ۳۱-۳۲، ۳۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۳، ص۱۸۴، ج۳۷، ص۴۸، ۶۶، ج۴۵، ص۱۳۸؛ امینی، الغدیر، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۶۰ و ۲۰۹.
↑ حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۱۸۹-۱۹۶؛ زمخشری، الکشاف،‌ ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۱۹و۲۲۰.
↑ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵.
↑ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵.
↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۵۰، ج۹۸، ص۱۷۹، ۱۹۶، ۲۳۵، ۳۱۳، ۳۱۸، ۳۶۰.
↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ص۲۶۹-۲۷۰، ج۴۵، ص۲، ۸۸.
↑ نگاه کنید به: مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۵، ص۱۳۰، ج۹۷، ص۲۰۵، ۳۰۲، ۳۷۳.
↑ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۷۲، ج۳۷، ص۷۵، ۸۷، ج۳۹، ص۹۰-۹۲.
↑ نگاه کنید به: آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۳۵۹؛ میرزای قمی، جامع الشتات، ۱۲۷۷ش، ج۲، ص۷۸۵؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۶۴، ج۴۵، ص۳.

↑ در حدیث معروف کساء نیز جبرئیل از خداوند اذن می خواهد که با هبوط به زمین و قرار گرفتن در جمع اصحاب کساء به عنوان ششمین نفر از آنها باشد...اتأذن لی ان اهبط الی الارض لاکون معهم سادسا مفاتیح الجنان ، محدث قمی، حدیث کساء

منابع

آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت، ۱۴۰۳ق-۱۹۸۳م.
ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، چاپ محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح، مشهد، ۱۳۶۵-۱۳۷۵ش.
امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، بیروت، ۱۳۸۷ق-۱۹۶۷م.
حاکم حسکانی، عبیدالله‌بن‌ عبدالله‌، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل‌، تحقیق محمدباقر محمودی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، بیروت، ۱۴۰۲ق-۱۹۸۲م.
زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل،‌ تصحیح مصطفی حسین احمد، بیروت، دارالکتب العربی،‌ چاپ اول، ۱۴۰۷ق.
شوشتری، نورالله بن شریف الدین، احقاق الحق و ازهاق الباطل، با تعلیقات شهاب الدین مرعشی، قم، چاپ محمود مرعشی، ۱۳۷۷ش.
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ هاشم رسولی محلاتی و فضل‌الله یزدی طباطبایی، بیروت، ۱۴۰۸ق-۱۹۸۸م.
فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب)، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.
قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المَودَّةِ لِذَوی القُربی، چاپ علی جمال اشرف حسینی، قم، ۱۴۱۶ق.
مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق-۱۹۸۳م.
میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن، جامع الشتات، چاپ سنگی، تهران، ۱۲۷۷ش.

پیوند به بیرون

منبع مقاله:

[1] سوره احزاب، آیه ۳۳.

[2] العروسي الحويزي، الشيخ عبد علي، تفسير نور الثقلين، ج۴، ص۲۷۲.

[3] سوره آل عمران، آیه ۶۱.

[4] سوره انسان، آیات ۵-۹.

[5] العلامة المجلسي، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۲۴۹.

[6] سوره شوری، آیه ۲۳.

[7] به عنوان نمونه نگاه کنید به: فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵.

[8] شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۲۷۴-۲۷۹، ج۹، ص۱۰۷-۱۰۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۹۷-۹۹، ج۳۷، ص۶۴، ۷۳، ۹۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ذیل آیه.

[9] شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۷۶-۸۰، ج۵، ص۱۱، ج۹، ص۱۰۲-۱۰۵؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۳۲۳-۳۲۸، ۳۳۳؛ حسینی فیروزآبادی، فضائل الخمسة، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۲۰۵؛ امینی، الغدیر، ۱۳۸۷ق، ج۷، ص۳۰۰-۳۰۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ذیل آیه؛ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۶۵-۱۳۷۵ش، ذیل آیه.

[10] شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۴؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۵، ص۹، ۱۴-۱۵، ج۲۵، ص۶، ج۲۶، ص۳۲۷-۳۲۸، ج۳۷، ص۴۷، ۶۲-۶۳؛ امینی، الغدیر، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۰۰-۳۰۱

[11] سوره بقره، آیه ۱۲۴.

[12] برای نمونه رجوع کنید به طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ذیل آیه مذکور؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۷۹، ج۵، ص۲۶۲-۲۶۵، ج۷، ص۱۸۰-۱۸۳، ج۱۸، ص۳۴۴-۳۴۷؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۵، ص۲۳، ۶، ۱۶-۱۷، ج۲۶، ص۲۷۳، ۳۱۱-۳۱۲، ۳۲۳-۳۲۷، ۳۴۳؛ حسینی فیروزآبادی، فضائل الخمسة، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۲۰۷؛ امینی، الغدیر، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۰۰-۳۰۱؛ قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۹۰.

[13] سوره ص، آیه ۷۵.

[14] مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۵، ص۲، ج۲۶، ص۳۴۶-۳۴۷.

[15] نگاه کنید به: شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۴۸۲-۴۸۳، ۵۴۲، ۵۶۰، ج ۱۴، ص۳۷۵، ۳۸۹-۳۹۱، ۵۴۲، ۵۵۰، ۵۹۱-۵۹۳، ۶۳۷، ۶۸۲؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۵، ص۱۶، ۳۰، ۲۲۰، ۲۴۱، ج۳۷، ص۸۳.

[16] نگاه کنید به: حسینی فیروزآبادی، فضائل الخمسة، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۲۶۴-۳۱۱؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۳۴، ۱۱-۲۲، ۴۵-۴۶، ج۱۸، ص۳۸۴ به بعد؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۷، ص۳۵-۱۰۷. نیز برای فضیلت پنج تن، محبت به ایشان و تعابیری که درباره مقام دنیوی و اخروی ایشان به کار رفته است نگاه کنید به: مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۷، ص۳۶-۳۷، ۴۷، ۶۴-۶۵، ۷۵، ۷۸، ۸۴-۸۵؛ حسینی فیروزآبادی، فضائل الخمسة، ۱۴۰۲ق، ج۱، ص۳۰۰، ج۲، ص۷۸، ج۳، ص۱۳۳، ۱۳۹-۱۴۱؛ امینی، الغدیر، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۰۰-۳۰۱؛ شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۰، ۵۳، ۹۰، ج۱۸، ص۳۴۸-۳۵۵؛ زمخشری، الکشاف،‌ ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۱۹و۲۲۰؛ قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۱۶ق، ج۲، ص۶۸، ۲۹۷.

[17] قندوزی، ینابیع الموده، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۳۲۳؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۲، ص۶۳، ج۴۳، ص۴۹.

[19] نگاه کنید به: شوشتری، احقاق الحق، ۱۳۷۷ش، ج۵، ص۲۸-۲۹، ۳۱-۳۲، ۳۹؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۳، ص۱۸۴، ج۳۷، ص۴۸، ۶۶، ج۴۵، ص۱۳۸؛ امینی، الغدیر، ۱۳۸۷ق، ج۱، ص۱۶۰ و ۲۰۹.

[20] حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۱۸۹-۱۹۶؛ زمخشری، الکشاف،‌ ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۱۹و۲۲۰.

[21] فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵.

[22] فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۲۷، ص۵۹۵.

[23] مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۲۵۰، ج۹۸، ص۱۷۹، ۱۹۶، ۲۳۵، ۳۱۳، ۳۱۸، ۳۶۰.

[24] مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۴، ص۲۶۹-۲۷۰، ج۴۵، ص۲، ۸۸.

[25] نگاه کنید به: مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۵، ص۱۳۰، ج۹۷، ص۲۰۵، ۳۰۲، ۳۷۳.

[26] مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۶، ص۲۷۲، ج۳۷، ص۷۵، ۸۷، ج۳۹، ص۹۰-۹۲.

[27] نگاه کنید به: آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۳ق، ج۴، ص۳۵۹؛ میرزای قمی، جامع الشتات، ۱۲۷۷ش، ج۲، ص۷۸۵؛ مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۳، ص۲۶۴، ج۴۵، ص۳.

[18] در حدیث معروف کساء نیز جبرئیل از خداوند اذن می خواهد که با هبوط به زمین و قرار گرفتن در جمع اصحاب کساء به عنوان ششمین نفر از آنها باشد...اتأذن لی ان اهبط الی الارض لاکون معهم سادسا مفاتیح الجنان ، محدث قمی، حدیث کساء

[28] آقابزرگ طهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت، ۱۴۰۳ق-۱۹۸۳م.

[29] ابوالفتوح رازی، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، چاپ محمدجعفر یاحقی و محمدمهدی ناصح، مشهد، ۱۳۶۵-۱۳۷۵ش.

[30] امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، بیروت، ۱۳۸۷ق-۱۹۶۷م.

[31] حاکم حسکانی، عبیدالله‌بن‌ عبدالله‌، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل‌، تحقیق محمدباقر محمودی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.

[32] حسینی فیروزآبادی، سید مرتضی، فضائل الخمسة من الصحاح الستة، بیروت، ۱۴۰۲ق-۱۹۸۲م.

[33] زمخشری، محمود بن عمر، الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل،‌ تصحیح مصطفی حسین احمد، بیروت، دارالکتب العربی،‌ چاپ اول، ۱۴۰۷ق.

[34] شوشتری، نورالله بن شریف الدین، احقاق الحق و ازهاق الباطل، با تعلیقات شهاب الدین مرعشی، قم، چاپ محمود مرعشی، ۱۳۷۷ش.

[35] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چاپ هاشم رسولی محلاتی و فضل‌الله یزدی طباطبایی، بیروت، ۱۴۰۸ق-۱۹۸۸م.

[36] فخر رازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر(مفاتیح الغیب)، بیروت، داراحیاء التراث العربی، چاپ سوم، ۱۴۲۰ق.

[37] قندوزی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المَودَّةِ لِذَوی القُربی، چاپ علی جمال اشرف حسینی، قم، ۱۴۱۶ق.

[38] مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق-۱۹۸۳م.

[39] میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمدحسن، جامع الشتات، چاپ سنگی، تهران، ۱۲۷۷ش.

حضرت فاطمه سلام‌الله علیها
نسب	حضرت محمد(ص) • حضرت خدیجه(س)
همسر فرزندان	امام علی(ع) امام حسن(ع) • امام حسین(ع) • حضرت زینب(س) • ام کلثوم • محسن • بنی فاطمه
نام‌ها و لقب‌ها	ام ابیها • بتول • سیدة نساء العالمین • کوثر • فهرست کنیه‌ها و لقب‌ها
فضائل	فضایل حضرت فاطمه(س) • سوره کوثر • عصمت حضرت زهرا(س) • آیه اطعام • پنج‌تن • اصحاب کساء • مباهله • آیه تطهیر • آیه مودت • حدیث لولاک • حدیث بضعه • سد الابواب
سخنان	خطبه فدکیه • سخنان حضرت فاطمه(س) در جمع زنان مدینه • مسند فاطمة الزهرا(س) • مصحف فاطمه(س) • نهج الحیاة
حوادث مهم	ازدواج با علی(ع) • ماجرای فدک • واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س) • تشییع و تدفین حضرت فاطمه(س) • شهادت حضرت فاطمه(س)
کتاب‌شناسی	فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی • الکلمة الغراء فی تفضیل الزهراء • مأساة الزهراء • فدک فی التاریخ • دانشنامه فاطمی • فهرست کتاب‌ها
وابسته	ایام محسنیه • بیت الاحزان • ایام فاطمیه • نماز حضرت فاطمه(س) • تسبیحات حضرت زهرا(س) • اسماء دختر عمیس • فضه نوبیه • قنفذ • محله بنی‌هاشم • فدک • صحن حضرت فاطمه(س) • برتری اهل بیت • جهیزیه حضرت فاطمه(س) • سادات • میرزا • فیلم بانوی بهشت • وصیت‌های حضرت فاطمه(س) • محل دفن حضرت فاطمه(س) • ساخت قبرهایی برای پنهان ماندن قبر فاطمه(س) • سخنان امام علی(ع) هنگام خاکسپاری حضرت فاطمه(س)
•